દક્ષિણ અમેરિકા ખંડના પેરુવિયન દેશમાં પુરાતત્વવિદોની એક ટીમને રાજધાની લિમાથી થોડે દૂર આવેલ હુઆર્મે ટાઉન પાસે વારી સામ્રાજ્યની એક જૂની કબરના અવશેષો મળી આવ્યા હતા. સમાધિમાં 7 લોકો દફનાવાયા હતા. જેના તમામ અવશેષો સાથે, સોના, ચાંદીના આભૂષણો, તાંબાના હથિયારો, છરીઓ, કુહાડીઓ, વૂલન કાપડ, લાકડું અને ચામડાની વિવિધ પ્રકારની પ્રાચીન વસ્તુઓ મળી આવી હતી.

વારી રાજ્યના લોકો પર્વતો અને સમુદ્રમાં રહેતા હતા. વારીના લોકોની સૌથી આકર્ષક વિશેષતા તેમની કલાકૃતિ હતી, જેમાં સોના અને ચાંદીના આભૂષણોથી માંડીને વાસણો અને કપડાંનો સમાવેશ થતો હતો. વારીના લોકો તેમની પરંપરા સાથે ખૂબ જોડાયેલા હતા. ઈતિહાસકારોના મતે 1200 A.D પછી વારી સામ્રાજ્યનો સંપૂર્ણ અંત આવ્યો.

સંશોધકો 1940 થી હુઆર્મ નગરની નજીક જ્યાં કબર મળી આવી હતી તે કબર વિશે જાણતા હતા, પરંતુ એવું માનવામાં આવતું હતું કે તે અંદરથી સંપૂર્ણપણે ખાલી હશે, કારણ કે કબર ચોરોએ તે બધું ખોદીને તેને લૂંટી લીધું હશે. જો કે , 2012-13 માં આ વિચાર ખોટો સાબિત થયો હતો જ્યારે મિલોઝ ગિયર્ઝ અને તેની પત્ની પ્રઝાડકા – ગિયર્ઝે જાહેર કર્યું હતું કે આ સ્થળમાં એક પ્રાચીન વારી રાજ્યનું કબ્રસ્તાન છે અને તેમાં એક કબર છે જેને ક્યારેય કોઈએ સ્પર્શ કર્યો નથી .

હવે વર્ષ 2022 માં બીજી કબરની શોધે સાબિત કર્યું છે કે આ પેરુવિયન નગરમાં ઇતિહાસ હજી વધુ છુપાયેલ છે.