Published by : Vanshika Gor

આજે વિશ્વભરમાં 7000 થી વધુ ભાષાઓ બોલાય છે. ચાઇનીઝ સૌથી વધુ મૂળ બોલનારાઓ ધરાવતી ભાષામાં 13 ભિન્નતા છે, જ્યારે અરબીમાં 20 ભિન્નતા છે, જે તે બોલાય છે તે દેશો અને સંસ્કૃતિઓની વિશાળ શ્રેણીને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ચાલો જાણીએ વિશ્વ માતૃભાષા દિવસનો રસપ્રદ ઈતિહાસ.

મા અને માતૃભાષા મળીને જીવનને મજબૂત બનાવે છે. કોઈ પણ મનુષ્ય પોતાની મા અને માતૃભાષાને છોડી શકતો નથી. કે તેના વિના પ્રગતિ થઈ શકતી નથી.દર વર્ષે 21 ફેબ્રુઆરીનો આજનો દિવસ વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. વર્ષ 1999માં યુનેસ્કોએ 21 ફેબ્રુઆરીને વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ તરીકે ઉજવવાની જાહેરાત કરી હતી. બાંગ્લાદેશની પહેલ પર તેની ઉજવણી શરૂ કરવામાં આવી હતી. વર્ષ 2000 થી સમગ્ર વિશ્વએ માતૃભાષા દિવસની ઉજવણી કરવાનું શરૂ કર્યું.

માતૃભાષા દિવસનો રસપ્રદ ઈતિહાસ
વિશ્વ માતૃભાષા દિવસનો ઇતિહાસ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. બાંગ્લાદેશમાં 21 ફેબ્રુઆરી એ દિવસની વર્ષગાંઠ છે જ્યારે બાંગ્લાદેશના લોકોએ બાંગ્લા ભાષાને માન્યતા આપવા માટે લડત ચલાવી હતી. ત્યારે તે પૂર્વ પાકિસ્તાન હતું. વર્ષ 1947માં જ્યારે પાકિસ્તાનનું નિર્માણ થયું ત્યારે તે ભૌગોલિક રીતે 2 ભાગમાં વહેંચાયેલું હતું – પૂર્વ પાકિસ્તાન અને પશ્ચિમ પાકિસ્તાન. પૂર્વ પાકિસ્તાન પછીથી બાંગ્લાદેશ બન્યું. આ બે ભાગો સાંસ્કૃતિક અને ભાષાકીય રીતે સંપૂર્ણપણે અલગ હતા. ભારત આ બંનેને અલગ કરતું હતું.

વર્ષ 1948 માં પાકિસ્તાન સરકારે ઉર્દૂને પાકિસ્તાનની રાષ્ટ્રીય ભાષા તરીકે જાહેર કરી. તેનાથી વિપરીત, પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં મોટાભાગના લોકો બંગાળી બોલતા હતા. પૂર્વ પાકિસ્તાનના લોકોએ વિરોધ કર્યો કારણ કે બંગાળી માતૃભાષા હતી. તેમની માંગ હતી કે ઉર્દૂ સિવાય બાંગ્લાને ઓછામાં ઓછી એક વધુ રાષ્ટ્રીય ભાષાનો દરજ્જો મળવો જોઈએ. આ માંગ સૌપ્રથમ 23 ફેબ્રુઆરી 1948ના રોજ ધીરેન્દ્રનાથ દત્તે ઉઠાવી હતી.

પાકિસ્તાન સરકારે આ વિરોધને જોરશોરથી કચડી નાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. 21 ફેબ્રુઆરી, 1952ના રોજ પોલીસે તેની માંગના સમર્થનમાં યોજાયેલી રેલીઓ પર ખુલ્લેઆમ ગોળીબાર કર્યો હતો. આમાં ઘણા લોકોના મોત થયા હતા. સેંકડો ઘાયલ થયા હતા. ઈતિહાસમાં આ પહેલા ભાગ્યે જ એવું બન્યું છે કે જ્યારે લોકોએ પોતાની માતૃભાષા માટે પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો હોય. યુનેસ્કોએ બાંગ્લાદેશીઓ વતી ભાષા ચળવળને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે જ તેની ઉજવણી કરવાની જાહેરાત કરી હતી.