Published By : Parul Patel

લગ્ન સમયે ઘરની દીકરીને દરેક માતા-પિતા દહેજ આપે છે, અને એ સંપંત્તિ દીકરીના ઘર માટે જ હોય છે. પરંતુ મુંબઈ હાઇકોર્ટ ના ચુકાદો એવો છે કે પિતાની સંપતિ પર પણ પુત્રીનો હક હોય છે.

હાલમાં જ એક કેસની સુનાવણી દરમિયાન મુંબઈ હાઈકોર્ટની ગોવા બેંચે કહી છે આ વાત. પુત્રીએ કોર્ટને કહ્યું હતું કે ચાર ભાઈઓ અને માતા દ્વારા તેમને મિલકતમાં કોઈ હિસ્સો આપવામાં આવ્યોએ નથી. જ્યારે ચારેય ભાઈઓ અને માતાએ સામે દલીલ કરી હતી કે લગ્ન સમયે તેમણે ચારેય પુત્રીઓને દહેજ આપ્યું હતું, અને તેઓ કુટુંબની મિલકત પર હકનો દાવો કરી શકે નહિ.

મુંબઈ હાઈકોર્ટ જસ્ટિ સ મહેશ સોનકે આ દલીલને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢી હતી. તેમણે કહ્યું કે ‘એવું માની લેવું ન જોઈએ કે દીકરીઓને દહેજ આપવાથી તેમનો, તેમના પિતાની સંપત્તિમાં હક ઉઠી જશે અને અધિકાર નહી હોય’ તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, ‘પિતાના મૃત્યુ પછી દીકરીઓના અધિકારો જે રીતે ભાઈઓએ ખતમ કરી નાખ્યાણ છે તે રીતે નાબૂદ કરી શકાય નહીં. આ કેસમાં ખાસ વાત એ છે કે તે પુરવાર નથી થતું કે દીકરીઓને પૂરતું દહેજ આપ્યું હતું કે નહિ.

અરજદારે (પુત્રીએ) કૌટુંબિક સંપત્તિમાં તેના ભાઈઓ અને માતાના ભાગ પર ત્રીજા પક્ષના અધિકારો બનાવવા સામે કોર્ટ પાસે આદેશની માંગ કરી હતી. પુત્રીએ જણાવ્યું કે તેની માતા અને અન્ય બહેનો વર્ષ ૧૯૯૦માં થયેલા ટ્રાન્સ્ફર ડીડ પર ભાઈઓની તરફેણમાં સંમત થઈ હતી. આ ટ્રાન્સફર ડીડના આધારે જ પરિવારની દુકાન અને મકાન બંને ભાઈઓની તરફેણમાં પસાર થયું હતું.

અરજદારે કોર્ટને વધુમાં જણાવ્યું કે તેને ૧૯૯૪માં ટ્રાન્સભફર ડીડની જાણ થઈ હતી અને બાદમાં તેના અંગે સિવિલ કોર્ટમાં કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવી હતી. તે જ સમયેથી ભાઈઓ કહે છે કે બહેનોનો મિલકતો પર કોઈ અધિકાર નથી. મિલકતો પર મૌખિક દાવા કર્યા કે બહેનોએ તેમનો અધિકાર છોડી દીધો હતો. ભાઈઓ એ એવી પણ દલીલ કરી હતી કે હાલની કાર્યવાહી લિમિટેશન એક્ટ પ હેઠળ સ્ટે આપવામાં આવ્યો. કારણ કે ફરજિયાત અધિનિયમ પૂર્ણ થયાના ત્રણ મહિનામાં દાવો દાખલ કરવો પડે.

ભાઈઓએ દલીલ કરી હતી કે ટ્રાન્સફર ડીડ ૧૯૯૦ માં કરવામાં આવી અને દાવો ૧૯૯૪ માં દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. આ અંગે જસ્ટિેસ સુનકે કહ્યું કે અપીલકર્તાએ પહેલેથી જણાવ્યું છે કે તેણે ડીડ વિશે જાણ્યા ના ૬ અઠવાડિયાની અંદર દાવો દાખલ કર્યો હતો. તેણે એ પણ ધ્યાક દોર્યું કે ભાઈઓ એ સાબિત કરવામાં પણ નિષ્ફાળ ગયા કે મહિલાને ૧૯૯૦માં આ ખત વિશે જાણ થઈ હતી. હાલમાં, કોર્ટે ટ્રાન્સયફર ડીડને બાજુ પર રાખી. અને અપીલકર્તાની તરફેણમાં આદેશો પસાર કરી ને જણાવ્યું કે પુત્રીને દહેજ આપવા છતાં પણ પિતાની સંપત્તિ પર હક મળે છે.