Published By : Parul Patel

‘સામ બહાદુર’ના નામથી જાણીતા સામ માણેકશાની ઘણી વાતો હજી પણ એટલીજ જાણીતી છે…

સામ માણેકશાએ 1971ના ભારત-પાક યુદ્ધમાં ભારતનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. માણેકશા એકમાત્ર લશ્કરી અધિકારી હતા. જેમને નિવૃત્તિ પહેલા ફાઈવ સ્ટાર રેન્ક પર બઢતી આપવામાં આવી હતી. સૈન્યમાં તેમના ઉત્કૃષ્ટ યોગદાન માટે તેમને ઘણા સન્માનો મળ્યા. લશ્કરી અધિકારી તરીકે તેઓ ઘણી બાબતો માટે જાણીતા છે.

માણેકશા એક ખુબ હિંમત ધરાવતા દબંગ લશ્કરી અધિકારી ગણાતા હતા. તે પોતાની વાત પર અડગ રહેતા. નિવૃત્ત લેફ્ટનન્ટ સંજય કુલકર્ણીએ 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં માણેકશા સાથે સંબંધિત એક મહત્વપૂર્ણ વાત જણાવી હતી. સંજય કુલકર્ણીએ એક એજન્સી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે, માણેકશાને તેમની મોટરસાઇકલ ખુબ પસંદ હતી. તેમણે એકવાર યાહ્યા ખાનને તેમની બાઇક આપી હતી.

માણેકશા અને યાહ્યા ખાન (1971ના યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાનના પ્રમુખ) બંનેએ ભારત-પાકિસ્તાનના ભાગલા પહેલા સેનામાં સાથે સેવા આપી હતી. સંજય કુલકર્ણીએ કહ્યું કે વિભાજન પછી યાહ્યા ખાને માણેકશાને તેની મોટરસાઇકલ માંગી હતી. માણેકશાએ ના પાડી અને કહ્યું કે તે ખૂબ ખર્ચાળ છે. યાહ્યા ખાને કહ્યું કે હવે હું આટલો દૂર કેવી રીતે જઈ શકું. મને તમારી બાઇક આપો, હું ત્યાં પહોંચીને પૈસા મોકલી આપીશ. જૉકે યાહ્યા ખાને ક્યારેય બાઇક માટે પૈસા મોકલ્યા ન હતા વર્ષ 1971ના યુદ્ધ પછી, જ્યારે ભારતે પાકિસ્તાનને હરાવ્યું અને પાકિસ્તાનથી અલગ થઈને બાંગ્લાદેશ અસ્તિત્વમાં આવ્યું. ત્યારે માણેકશાએ કહ્યું કે યાહ્યાએ મને ક્યારેય મારી બાઇક માટે પૈસા આપ્યા નથી, પરંતુ હવે તેણે પૂર્વ પાકિસ્તાનને આપી દીધા છે. 1971માં ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં માણેકશા આર્મી ચીફ હતા. તે સમયે ભારતના કર્મચારી અને યાહ્યા ખાન પાકિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિ હતા. પાકિસ્તાન સામેની જીત બાદ માણેકશાએ કહ્યું કે યાહ્યા ખાનના વર્ષો સુધી ચેકની રાહ જોઈ, પરંતુ ચેક મળ્યો ન હતો.