- હાઈ બ્લડપ્રેશર અને ડાયાબિટીસના દર્દીઓને કિડની અને લીવર પર ખરાબ અસર પડી શકે છે, તેથી સ્વાસ્થ્યનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
હાઈ બ્લડપ્રેશર (Blood Pressure)ની સમસ્યાને અવગણવી જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, જ્યારે લોહી દ્વારા ધમનીઓની દિવાલો પર દબાણ સામાન્ય કરતાં વધુ થાય ત્યારે તેને હાઈ બ્લડપ્રેશર કહેવામાં આવે છે. હાઈ બ્લડપ્રેશર ને હાઈપરટેન્શન પણ કહેવાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે હાર્ટએટેક, હાર્ટ ફેલ્યોર, સ્ટ્રોક, ડિમેન્શિયા જેવા ગંભીર રોગોમાં ફેરવાઈ શકે છે. બ્લડ પ્રેશર જેટલું ઊંચું એટલું જ સ્ટ્રોક, હૃદય રોગ, કિડની અને લીવરના રોગોની સમસ્યાઓનું જોખમ વધારે છે. વજન વધારે હોવું, આનુવંશિકતા, કિડનીની સમસ્યા, વધારે પડતું મીઠું ખાવું, કસરત ન કરવી વગેરે કારણોને લીધે બ્લડપ્રેશરની સમસ્યામાં વધારો થઈ શકે છે. ત્યારે આ તમામ બાબતોમાં દરેકે ધ્યાન આપવું અને નિયમિત વ્યાયામ અને સારો ખોરાક એ આ બીમારીઓથી દૂર રાખી શકે છે. ડાયાબિટીસ એ એક દીર્ઘકાલીન રોગ છે જે ઇન્સ્યુલિનના વધુ અથવા ઓછા ઉત્પાદનને કારણે થાય છે, જેના કારણે બ્લડ પ્રેશર પણ ઊંચું થઈ જાય છે. ખરેખર, ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડપ્રેશરનું જોખમ વેસ્ક્યુલર ડિસફંક્શન અને બળતરા, ધમની રિમોડેલિંગ, એથરોસ્ક્લેરોસિસ, ડિસ્લિપિડેમિયા અને સ્થૂળતા જેવા અન્ય ઘણા રોગો સાથે સંકળાયેલું છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડપ્રેશરથી કિડની અને લીવરને નુકસાન થઈ શકે છે. તેથી, આ બંને પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ.

કિડની પર શું અસર છે ?
જો કોઈ વ્યક્તિને સતત હાઈ બ્લડ પ્રેશર હોય, તો કિડનીમાં લોહી લઈ જતી ધમનીઓ સાંકડી, નબળી અથવા સખત થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, આ ક્ષતિગ્રસ્ત ધમનીઓ લોહીને પેશીઓ સુધી લઈ જવામાં અસમર્થ હોય છે, જે કિડનીને નુકસાન પહોંચાડે છે. આવી સ્થિતિમાં, ક્ષતિગ્રસ્ત કિડની અશુદ્ધિઓને ફિલ્ટર કરી શકતી નથી, પરિણામે કિડનીમાંથી પ્રોટીન અને ક્ષારની ઉણપ થાય છે. ડાયાબિટીસમાં પણ એ જ રીતે કિડનીને નુકસાન થાય છે.
ડાયાબિટીસ મૂત્રાશયની ચેતાને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેનાથી કિડની પર દબાણ વધે છે. તે રિકરન્ટ યુરિનરી ઈન્ફેક્શન (UTI)નું જોખમ પણ વધારે છે.

લીવર પર કેવી રીતે અસર કરે છે ?
હાઈ બ્લડપ્રેશર લીવરને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે અને લીવર ફાઈબ્રોસિસનું જોખમ વધારી શકે છે. તમારા લીવર (ફેટી લીવર)માં ચરબીનું ઊંચું પ્રમાણ પણ ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડપ્રેશર અને કિડનીના રોગનું જોખમ વધારે છે. સમય જતાં, હાઈ બ્લડ પ્રેશર લીવર પર વધારાનું દબાણ લાવે છે, જેના કારણે તે વિસ્તરે છે અને સિરોસિસનું જોખમ વધે છે. હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લિવર ડિસીઝ (NAFLD) વચ્ચે પણ સંબંધ છે. એટલા માટે કહેવાય છે કે જો કોઈને હાઈ બ્લડપ્રેશરની સમસ્યા છે તો ભવિષ્યમાં તેના લીવરને પણ જોખમ થઈ શકે છે.

હાઈ બ્લડપ્રેશર ઘટાડવાની રીતો
- વજન ઓછું કરો
- સ્વસ્થ આહાર લો
- મીઠું ઓછું ખાઓ
- દારૂની માત્રા મર્યાદિત કરો
- કેફીનનું સેવન ઓછું કરો
- દરરોજ કસરત કરો