માતા ચંદ્રઘંટા દુર્ગા માતાનો ત્રીજો અવતાર છે. નવરાત્રીના ત્રીજા દિવસે માતા ચંદ્રઘંટાની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમના માથા પર ઘડિયાળના આકારનો અર્ધ ચંદ્ર હોય છે, તેથી જ તેનું નામ ચંદ્રઘંટા પડ્યું હતું. તેમના દસ હાથ અસ્ત્રો અને શસ્ત્રોથી સજ્જ છે.
મા ચંદ્રઘંટાને પ્રસન્ન કરવાનો મંત્ર
અથ દેવી સર્વભૂતેષુ મા ચન્દ્રઘંટા રૂપેણ સંસ્થા.
નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ, નમસ્તસ્યૈ, નમો નમઃ
ચંદ્રઘંટા માતાની કથા
ધાર્મિક ગ્રંથોમાં તેમનાથી સંબંધિત પૌરાણિક કથાઓની વાત કરીએ તો, પ્રાચીન સમયમાં દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે લાંબા સમય સુધી યુદ્ધ ચાલતું હતું. દાનવોના સ્વામી મહિષાસુર હતા અને દેવતાઓના સ્વામી ઈન્દ્ર હતા. દેવતાઓ પર વિજય મેળવ્યા પછી, મહિષાસુરે ઇન્દ્રનું સિંહાસન પ્રાપ્ત કર્યું અને સ્વર્ગીય વિશ્વ પર શાસન કરવાનું શરૂ કર્યું. આ જોઈને બધા દેવતાઓ નારાજ થઈ ગયા અને ત્રિદેવ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ પાસે ગયા અને આ સમસ્યામાંથી બહાર નીકળવાનો રસ્તો જાણવા ગયા.
દેવતાઓએ કહ્યું કે, મહિષાસુરે ઇન્દ્ર, ચંદ્ર, સૂર્ય, વાયુ અને અન્ય દેવતાઓના તમામ અધિકારો છીનવી લીધા છે અને તેમને બંધક બનાવી લીધા છે અને તે સ્વર્ગનો રાજા બની ગયો છે. દેવતાઓએ કહ્યું કે, મહિષાસુરના અત્યાચારને કારણે દેવતાઓ હવે પૃથ્વી પર વિચરણ કરી રહ્યા છે અને તેમના માટે સ્વર્ગમાં કોઈ સ્થાન નથી. આ સાંભળીને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને ભગવાન શંકર ખૂબ ગુસ્સે થયા. ત્રણેય દેવોના ક્રોધની કોઈ સીમા નહોતી. ક્રોધના કારણે ત્રણેયના મુખમાંથી ઉર્જા ઉત્પન્ન થઈ અને દેવતાઓના શરીરમાંથી નીકળતી ઉર્જા પણ તે ઉર્જા સાથે ભળી ગઈ. તે દસ દિશામાં ફેલાવા લાગી. આવું થવાથી એક દેવીએ ત્યાં અવતાર લીધો.
ભગવાન શંકરે દેવીને ત્રિશૂળ અને ભગવાન વિષ્ણુએ ચક્ર અર્પણ કર્યું. એ જ રીતે અન્ય દેવી-દેવતાઓએ પણ માતાના હાથમાં શસ્ત્રો આપ્યા. ઐરાવત હાથી પરથી નીચે ઉતર્યા પછી ઈન્દ્રએ પણ પોતાનું વજ્ર અને ઘંટ આપ્યો. સૂર્યે પોતાની ધારદાર અને તલવાર આપી અને સિંહને સવારી કરવા માટે આપ્યો. પછી તેનું નામ ચંદ્રઘંટા પડ્યું.
ચંદ્રઘંટા માતાની પૂજા પદ્ધતિ
શાસ્ત્રો અનુસાર લાલ વસ્ત્ર પહેરીને મા ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવાનો નિયમ છે. માતાની પૂજામાં લાલ રંગના ફૂલ, રક્ત ચંદન અને લાલ રંગની ચુનરીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ઐશ્વર્યની પ્રાપ્તિ માટે તેમની પૂજા અને જપ કરવામાં આવે છે.
